วันออกพรรษา ตรงกับวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 11 เป็นวันสำคัญทางพระพุทธศาสนาวันหนึ่งของไทย นับว่าเป็นวันที่สิ้นสุดระยะการจำพรรษา หรือในความเข้าใจแบบง่ายๆ ในวันนี้จะเป็นวันสุดท้ายของการอยู่จำพรรษา 3 เดือนของพระภิกษุสงฆ์เถรวาท แต่ด้วยเนื้อความตามพระวินัยบัญญัติแล้ว เหล่าพระภิกษุจะต้องอยู่ในจำพรรษาในคืนวันสุดท้าย หรือวันออกพรรษานี้เพิ่มอีกคืนหนึ่ง ไม่สามารถที่จะไปค้างแรมที่อื่นได้ ต้องให้ผ่านเข้าสู่เช้าวันใหม่ (แรม 1 ค่ำ เดือน 11) เสียก่อน จึงจะเป็นวันออกพรรษาจริง

วันออกพรรษา เรียกได้อีกอย่างหนึ่งตามคัมภีร์ วันปวารณา แปลว่า อนุญาต หรือ ยอมให้ ในวันนี้พระสงฆ์จำประกอบพิธีสังฆกรรมที่เรียกว่า มหาปวารณา แทนการสวดพระปาฏิโมกข์ (พระวินัย) โดยเปิดโอกาสให้พระภิกษุด้วยกันเองสามารถว่ากล่าวตักเตือนกันได้โดยเสมอภาค ด้วยจิตที่ปราถนาดีต่อกัน ถือเป็นข้อปฏิบัติตามพระวินัยสำหรับพระภิกษุโดยเฉพาะ เนื่องจากในระหว่างที่จำพรรษาอยู่นั้

การปฏิบัติตนในวันออกพรรษา

แม้การปวารณาจะเป็นเรื่องระหว่างพระสงฆ์ด้วยกัน แต่การออกพรรษาก็เป็นวาระสำคัญอีกวาระหนึ่งที่ชาวบ้านจะได้มีโอกาสทำบุญร่วมกัน โดยในวันรุ่งขึ้น คือ วันแรม ๑ ค่ำ เดือน ๑๑ มีประเพณีทำบุญตักบาตร ที่เรียกกันว่า ทำบุญตักบาตรเทโว หรือเรียกเต็มๆ ว่า ตักบาตรเมโวโรหนะ สืบเนื่องจากความเชื่อตามตำนานที่ว่าวันนี้เป็นวันคล้าย วันที่พระพุทธเจ้าได้เสด็จลงจากเทวโลกหลังจากที่ได้เสด็จกลับจากการไปโปรดพระพุทธมารดา ณ สวรรค์ชั้นดาวดึงส์บางวัดอาจจัดพิธีทำบุญตักบาตรธรรมดา แต่บางวัดก็จัดเป็นงานใหญ่โต เสร็จจากการทำบุญตักบาตร พุทธศาสนิกชนจะไปฟังธรรม และรักษาอุโบสถศีล

 
กิจกรรมต่างๆ ที่ควรปฏิบัติในวันออกพรรษา

       ๑. กิจกรรมทำบุญตักบาตร อุทิศส่วนกุศลให้แก่ญาติผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว 
       ๒. กิจกรรมไปวัดเพื่อฟังธรรม และปฏิบัติธรรม ฟังพระธรรมเทศนา 
       ๓. กิจกรรมร่วมกุศลกรรม "ตักบาตรเทโว" 
       ๔. กิจกรรมทำการปัดกวาดบ้านเรือนให้สะอาด ประดับธงชาติตามอาคารบ้านเรือนและสถานที่ราชการ และประดับธงชาติและธงธรรมจักร ตามวัดและสถานที่สำคัญทางพระพุทธศาสนา
 

ประเพณีที่เกี่ยวข้องกับวันออกพรรษา

       ประเพณีที่เกี่ยวข้องกับวันออกพรรษาที่นิยมปฏิบัติ คือ 
       ๑. ประเพณีตักบาตรเทโว (วันแรม ๑ ค่ำ เดือน ๑๑ หลังจากออกพรรษาแล้ว ๑ วัน)  
       ๒. ประเพณีพิธีทอดกฐิน (ตั้งแต่วันแรม ๑ ค่ำ เดือน ๑๑ ถึงวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๑๒ กำหนด ๑ เดือนนับตั้งแต่วันออกพรรษา) 
       ๓. ประเพณีพิธีทอดผ้าป่า (ไม่จำกัดกาล) 
       ๔. ประเพณีเทศน์มหาชาติ (นิยมทำกันในวันขึ้น ๘ ค่ำ หรือ วันแรม ๘ ค่ำ กลางเดือน ๑๒ ในบางท้องถิ่นอาจนิยมทำกันในเดือน ๕ ต่อเดือน ๖ หรือในเดือน ๑๐) 

ปฏิทินวันออกพรรษา

• วันออกพรรษา พ.ศ.2554 ตรงกับ วันพุธที่ 12 ตุลาคม พ.ศ.2554 / วันพุธ ขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือนสิบเอ็ด(๑๑) ปีเถาะ
• วันออกพรรษา พ.ศ.2555 ตรงกับ วันอังคารที่ 30 ตุลาคม พ.ศ.2555 / วันอังคาร ขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือนสิบเอ็ด(๑๑) ปีมะโรง
• วันออกพรรษา พ.ศ.2556 ตรงกับ วันเสาร์ที่ 19 ตุลาคม พ.ศ.2556 / วันเสาร์ ขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือนสิบเอ็ด(๑๑) ปีมะเส็ง
• วันออกพรรษา พ.ศ.2557 ตรงกับ วันพุธที่ 8 ตุลาคม พ.ศ.2557 / วันพุธ ขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือนสิบเอ็ด(๑๑) ปีมะเมีย
• วันออกพรรษา พ.ศ.2558 ตรงกับ วันอังคารที่ 27 ตุลาคม พ.ศ.2558 / วันอังคาร ขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือนสิบเอ็ด(๑๑) ปีมะแม
• วันออกพรรษา พ.ศ.2559 ตรงกับ วันอาทิตย์ที่ 16 ตุลาคม พ.ศ.2559 / วันอาทิตย์ ขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือนสิบเอ็ด(๑๑) ปีวอก
• วันออกพรรษา พ.ศ.2560 ตรงกับ วันพฤหัสบดีที่ 5 ตุลาคม พ.ศ.2560 / วันพฤหัสบดี ขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือนสิบเอ็ด(๑๑) ปีระกา
• วันออกพรรษา พ.ศ.2561 ตรงกับ วันพุธที่ 24 ตุลาคม พ.ศ.2561 / วันพุธ ขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือนสิบเอ็ด(๑๑) ปีจอ
• วันออกพรรษา พ.ศ.2563 ตรงกับ วันศุกร์ที่ 2 ตุลาคม พ.ศ.2563 / วันศุกร์ ขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือนสิบเอ็ด(๑๑) ปีชวด
• วันออกพรรษา พ.ศ.2564 ตรงกับ วันพฤหัสบดีที่ 21 ตุลาคม พ.ศ.2564 / วันพฤหัสบดี ขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือนสิบเอ็ด(๑๑) ปีฉลู
• วันออกพรรษา พ.ศ.2565 ตรงกับ วันจันทร์ที่ 10 ตุลาคม พ.ศ.2565 / วันจันทร์ ขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือนสิบเอ็ด(๑๑) ปีขาล

ที่มา : https://guru.sanook.com/2543/